Obserwacja to jedna z technik, jaką powinien sprawnie posługiwać się mentor.
Oczywiście w centrum tej obserwacji jest mentee (uczeń, klient). Zadaniem mentora jest wsparcie mentee w rozwoju, zatem, żeby mógł wykonać to zadanie prawidłowo, mentor musi sporo widzieć. Jego perspektywa nie ogranicza się jedynie do zadania jakie stoi przed wspólnym procesem mentoringu. Ważne są również emocje, obserwacja relacji na linii mentor – mentee oraz zachowania mentee dotyczące przedmiotu mentoringu.
Mentor uważnie słucha. Szczególnie na początku – diagnozuje sytuację. Dzieli się wiedzą, jest uważny na kontekst, ale stara się nie dawać dobrych rad. Dobry mentor – wie, że te same rozwiązania u innych osób lub w innych organizacjach mogą nie zadziałać. Mistrzostwem jest wykorzystanie wiedzy i doświadczenia mentora przez mentee w jego kontekście biznesowym czy osobistym.
Perspektywy w których mentor dokonuje obserwacji to:
- perspektywa merytoryczna (poznawcza),
- perspektywa emocjonalna,
- perspektywa behawioralna.
Perspektywa merytoryczna – to zdefiniowane zadanie jakie stoi przed mentee. Czego dotyczy uruchomiony proces, jakie kompetencje i umiejętności będą potrzebne. Jaka wiedza i doświadczenie mentora będzie pomocne w realizacji procesu. Jaka metoda nauki będzie najbardziej skuteczna dla mentee.
Perspektywa emocjonalna – to odczucia mentee i sposób w jaki je pokazuje. Jak buduje się relacja mentor – mentee, czy pojawia się zaufanie i otwartość na ćwiczenia, eksperymentowanie oraz feedback. Jak mentee reaguje na kolejne zadania, jakie emocje ujawnia. Jakie aspekty wymagają dodatkowej uwagi mentora, by mentee czuł, że jest wspierany w procesie.
Perspektywa behawioralna – to działania mentee, co robi i jak robi. Które zadania realizuje, których być może unika. Jak wdraża nową wiedzę i umiejętności w życie zawodowe lub osobiste. Jakie działania chętnie wykonuje i utrwala, z których działań rezygnuje i dlaczego?
Zadaniem mentora jest ocena postępów mentee (nie samego mentee!). Ciągły feedback jest niezbędny w rozwoju mentee. Warunkiem koniecznym jest szeroka perspektywa mentora, która umożliwi spójną ocenę. Mentor widzi również kontekst sytuacji w jakiej osadzony jest mentee.
W całym procesie, mentor obserwuje również samego siebie. Ważne jest, by mentor miał świadomość, że rola mentora to duża odpowiedzialność i nikt, nawet on w tej roli nie jest nieomylny. Pokora, samoobserwacja i superwizja – to niezbędne elementy w pracy mentora.
